Czym jest DVB-T2 i jakie daje możliwości?

DVB-T2, czyli Digital Video Broadcasting – Terrestrial 2, to druga generacja standardu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej. W porównaniu do swojego poprzednika, DVB-T, oferuje wyższą efektywność, co pozwala na przesyłanie większej ilości danych w tym samym paśmie częstotliwości. Dzięki temu możliwe jest nadawanie większej liczby kanałów w lepszej jakości obrazu i dźwięku. W Polsce, od 2022 roku, większość multipleksów (MUX-1, MUX-2, MUX-4, MUX-6) nadaje w standardzie DVB-T2 z kodekiem HEVC, a od grudnia 2023 roku dołączył do nich MUX-3, obejmujący kanały Telewizji Polskiej, takie jak TVP1, TVP2 czy TVP Sport. Wyjątkiem jest MUX-8, który nadal nadaje w standardzie DVB-T w paśmie VHF, co wymaga od użytkowników anten zdolnych do odbioru zarówno pasma UHF, jak i VHF, aby cieszyć się pełną ofertą programową.

Multipleksy w Polsce

W Polsce naziemna telewizja cyfrowa jest nadawana za pomocą kilku multipleksów, z których każdy zawiera grupę kanałów. MUX-1, MUX-2, MUX-3, MUX-4 i MUX-6 działają w paśmie UHF (470-694 MHz) i nadają w standardzie DVB-T2 z kompresją HEVC, co zapewnia wysoką jakość obrazu. Z kolei MUX-8 nadaje w paśmie VHF (174-230 MHz) w standardzie DVB-T, oferując kanały takie jak wPolsce24 czy TVP Sport HD. Aby odbierać wszystkie dostępne kanały, antena musi być przystosowana do odbioru obu pasm, a w niektórych regionach należy uwzględnić różnice w polaryzacji sygnału, szczególnie dla MUX-8, który może być nadawany w polaryzacji pionowej lub poziomej.

Jak wybrać odpowiednią antenę?

Wybór anteny do odbioru DVB-T2 zależy od kilku czynników, takich jak odległość od nadajnika, ukształtowanie terenu oraz obecność przeszkód, takich jak budynki czy drzewa. Poniżej przedstawiamy główne typy anten dostępnych na rynku oraz wskazówki, jak dobrać odpowiedni model.

Rodzaje anten DVB-T2

• Anteny kierunkowe: Są idealne dla osób mieszkających w większej odległości od nadajnika lub w miejscach z przeszkodami terenowymi. Skupiają się na odbiorze sygnału z jednego kierunku, co zwiększa siłę sygnału. Przykładem jest antena Televes V MIX Combo 112042, która odbiera zarówno pasmo UHF, jak i VHF, umożliwiając odbiór wszystkich multipleksów.
• Anteny szerokopasmowe (dookólne): Te anteny odbierają sygnał z wielu kierunków, co czyni je łatwiejszymi w instalacji, ponieważ nie wymagają precyzyjnego ustawienia. Są odpowiednie dla obszarów blisko nadajników, gdzie sygnał jest silny. Przykładem jest TechniSat SmartTenne 5, która oferuje odbiór dookólny i jest popularna w miastach.
• Anteny combo UHF/VHF: Aby odbierać wszystkie multipleksy, w tym MUX-8, potrzebna jest antena zdolna do odbioru zarówno pasma UHF, jak i VHF. Modele takie jak AX Galaxy Combo VHF/UHF H/V pozwalają na dostosowanie polaryzacji, co jest istotne w regionach, gdzie MUX-8 nadaje w polaryzacji pionowej.
• Anteny z filtrem LTE: W obszarach miejskich, gdzie sieci komórkowe 4G i 5G mogą powodować zakłócenia, warto wybrać antenę z wbudowanym filtrem LTE, jak Thomson ANT1539, która eliminuje interferencje i poprawia jakość odbioru.
• Anteny z wbudowanym wzmacniaczem: W miejscach o słabym sygnale, takich jak tereny wiejskie, anteny z wbudowanym wzmacniaczem, np. Televes V+ Mix, mogą znacząco poprawić odbiór, choć należy unikać nadmiernego wzmocnienia, które może wprowadzać szumy.

Jak dobrać antenę do lokalizacji?

Jeśli mieszkasz w mieście, blisko nadajnika (do 20 km), antena pokojowa, taka jak Thomson ANT1539, może być wystarczająca, zwłaszcza jeśli masz okno skierowane w stronę nadajnika. W przypadku większych odległości (20-50 km) lub przeszkód, takich jak wzgórza czy wysokie budynki, lepszym wyborem będzie antena zewnętrzna kierunkowa, np. DIPOL 16/21-48, która oferuje wysoki zysk energetyczny. W regionach, gdzie MUX-8 jest nadawany w paśmie VHF, upewnij się, że antena obsługuje to pasmo, lub rozważ zakup osobnej anteny VHF i połączenie jej z anteną UHF za pomocą zwrotnicy.

Znajdowanie nadajnika i określanie kierunku

Pierwszym krokiem w instalacji anteny jest określenie lokalizacji najbliższego nadajnika. W Polsce głównym operatorem nadajników jest firma Emitel, która udostępnia interaktywną mapę na stronie [EmiMaps](https://emimaps.emitel.pl). Wprowadzając swoją miejscowość lub kod pocztowy, możesz sprawdzić, gdzie znajduje się najbliższy nadajnik, jego odległość oraz kierunek. Dodatkowo, mapa wskazuje, które multipleksy są nadawane z danego nadajnika oraz ich polaryzację. Na przykład, w Warszawie nadajniki w Pałacu Kultury i Nauki oraz w Raszynie nadają MUX-8 w polaryzacji poziomej, podczas gdy w Krakowie (Chorągwica) MUX-8 nadaje w polaryzacji pionowej. Te informacje są istotne, ponieważ antena musi być odpowiednio ustawiona, aby odbierać sygnał w prawidłowej polaryzacji.

Alternatywnie, możesz obserwować ustawienie anten sąsiadów, co często daje wskazówkę co do kierunku nadajnika. Jeśli jednak w okolicy nadajniki nadają z różnych kierunków, antena szerokopasmowa może być lepszym rozwiązaniem, choć może oferować słabszy sygnał w porównaniu do anteny kierunkowej.

Montaż anteny krok po kroku

Po wybraniu odpowiedniej anteny i określeniu kierunku nadajnika, czas na jej montaż. Oto szczegółowe kroki, które zapewnią prawidłową instalację:

• Wybierz miejsce montażu: Antenę zewnętrzną zamontuj jak najwyżej, najlepiej na dachu lub maszcie, aby uniknąć przeszkód, takich jak drzewa czy budynki. Anteny pokojowe umieść blisko okna, najlepiej skierowanego w stronę nadajnika.
• Ustaw kierunek i polaryzację: Skieruj antenę w stronę nadajnika, korzystając z mapy lub kompasu. Dla pasma UHF polaryzacja jest zwykle pozioma, ale dla MUX-8 sprawdź, czy wymagana jest polaryzacja pionowa czy pozioma. Na przykład, antena AX Galaxy Combo pozwala na łatwą zmianę polaryzacji dla pasma VHF.
• Podłącz kabel koncentryczny: Użyj wysokiej jakości kabla koncentrycznego, np. RG6, aby zminimalizować straty sygnału. Upewnij się, że połączenia są szczelne i odporne na warunki atmosferyczne.
• Zainstaluj wzmacniacz (jeśli potrzebny): Jeśli sygnał jest słaby, zamontuj przedwzmacniacz blisko anteny, np. LNA-177, który zwiększa siłę sygnału przed jego przesłaniem do rozgałęźnika.
• Sprawdź sygnał: Po podłączeniu anteny do telewizora, uruchom wyszukiwanie kanałów w menu telewizora. Sprawdź siłę i jakość sygnału w ustawieniach – większość telewizorów wyświetla te parametry w postaci pasków. Siła sygnału powinna być wysoka, a jakość bliska 100%, aby uniknąć przerw w odbiorze.

Parametry sygnału

Podczas ustawiania anteny profesjonaliści używają mierników sygnału do pomiaru parametrów, takich jak siła sygnału (w dBμV), stosunek sygnału do szumu (SNR) oraz współczynnik błędu modulacji (MER). Dla przeciętnego użytkownika wystarczające jest sprawdzenie siły i jakości sygnału w menu telewizora. Jeśli jakość jest niska, mimo wysokiej siły sygnału, może to wskazywać na zakłócenia, np. od sieci LTE, co wymaga użycia anteny z filtrem lub ponownego ustawienia anteny.

Podłączanie anteny do kilku telewizorów

Podłączenie jednej anteny do kilku telewizorów jest możliwe dzięki zastosowaniu rozgałęźnika, który dzieli sygnał na kilka wyjść. Oto, jak to zrobić:

Wybór rozgałęźnika

Rozgałęźniki są dostępne w wersjach pasywnych i aktywnych. Pasywne rozgałęźniki, takie jak dwudrożny rozgałęźnik Signal, są odpowiednie, gdy sygnał z anteny jest silny. Każdy podział sygnału zmniejsza jego moc – na przykład dwudrożny rozgałęźnik redukuje siłę sygnału o około 3,5 dB na każde wyjście. Jeśli sygnał jest słaby, lepszym wyborem jest rozgałęźnik aktywny z wbudowanym wzmacniaczem, który wymaga podłączenia do zasilania. Przykładem jest rozgałęźnik aktywny TELMOR, który kompensuje straty sygnału.

Podłączenie krok po kroku

• Podłącz antenę do rozgałęźnika: Użyj kabla koncentrycznego, aby połączyć antenę z wejściem rozgałęźnika. Upewnij się, że wszystkie połączenia są szczelne.
• Podłącz telewizory: Od rozgałęźnika poprowadź kable koncentryczne do każdego telewizora. Staraj się, aby kable były jak najkrótsze, aby zminimalizować straty sygnału.
• Zainstaluj wzmacniacz (jeśli potrzebny): Jeśli po podłączeniu rozgałęźnika sygnał jest słaby, dodaj wzmacniacz dystrybucyjny przed rozgałęźnikiem lub użyj rozgałęźnika aktywnego.
• Wyszukaj kanały: Na każdym telewizorze uruchom automatyczne wyszukiwanie kanałów, aby znaleźć wszystkie dostępne programy.
• Sprawdź sygnał: Na każdym telewizorze sprawdź siłę i jakość sygnału. Jeśli odbiór jest niezadowalający, rozważ użycie wzmacniacza lub ponowne ustawienie anteny.

Wskazówki dotyczące kabli

Używaj kabli koncentrycznych o niskim tłumieniu, takich jak RG6, i unikaj zbyt długich odcinków, ponieważ każdy metr kabla powoduje straty sygnału. W przypadku instalacji w domu wielorodzinnym, upewnij się, że instalacja jest zgodna z zasadami bezpieczeństwa i nie zakłóca odbioru innym użytkownikom.

Rozwiązywanie typowych problemów

Podczas instalacji i użytkowania anteny DVB-T2 mogą pojawić się różne problemy. Oto najczęstsze z nich i sposoby ich rozwiązania:

• Słaby sygnał lub brak odbioru: Sprawdź, czy antena jest prawidłowo skierowana na nadajnik. Użyj mapy [EmiMaps](https://emimaps.emitel.pl), aby potwierdzić kierunek. Jeśli sygnał jest nadal słaby, rozważ użycie anteny z większym zyskiem lub dodanie wzmacniacza.
• Zakłócenia obrazu: Mogą być spowodowane interferencją od sieci LTE. Użyj anteny z filtrem LTE, takiej jak Thomson ANT1539, lub dodaj zewnętrzny filtr LTE.
• Różna jakość na różnych telewizorach: Upewnij się, że rozgałęźnik jest odpowiednio dobrany i że sygnał wejściowy jest wystarczająco silny. W razie potrzeby zastosuj rozgałęźnik aktywny.
• Brak kanałów z MUX-8: Sprawdź, czy antena odbiera pasmo VHF i czy jest ustawiona w odpowiedniej polaryzacji (pionowej lub poziomej). W regionach takich jak Kraków, gdzie MUX-8 nadaje w polaryzacji pionowej, antena VHF musi być zamontowana pionowo.
• Zbyt silny sygnał: Nadmierne wzmocnienie może powodować zakłócenia. Jeśli używasz wzmacniacza, spróbuj go wyłączyć lub użyć anteny pasywnej.

Jeśli problemy persistują, warto skonsultować się z profesjonalnym instalatorem, który za pomocą miernika sygnału może dokładnie ocenić warunki odbioru i dostosować instalację.

Zakończenie

Instalacja anteny DVB-T2 i podłączenie jej do kilku telewizorów to proces, który wymaga starannego planowania i uwzględnienia lokalnych warunków odbioru. Wybór odpowiedniej anteny, prawidłowe jej ustawienie oraz zastosowanie rozgałęźnika i ewentualnie wzmacniacza pozwolą cieszyć się bogatą ofertą kanałów w wysokiej jakości. Dzięki dostępnym narzędziom, takim jak mapy nadajników, oraz nowoczesnym antenom, takim jak Televes V MIX Combo czy TechniSat SmartTenne 5, każdy może stworzyć efektywną instalację antenową, która zapewni stabilny odbiór na wielu telewizorach jednocześnie.